محتوای منابع آموزشی دستیاری روانپزشکی در ایران درباره معنویت: یک مطالعه کیفی

هدف: معنویت مورد توجه روزافزون پژوهش های روانپزشکی است و بسیاری از دانشگاه­های دنیا به آموزش مفاهیم مرتبط با آن اقدام می کنند. در ایران نیز علی­رغم تلاش‎های صورت گرفته برای رفع کاستی‎های موجود در این مورد، هنوز تصویر روشنی از اینکه دستیاران پزشکی چه مطالبی درباره معنویت را مطالعه می­کنند، وجود ندارد. هدف مطالعه حاضر پاسخ به این سؤال در رشته روانپزشکی است. روش: در این مطالعه، با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی استقرایی، منابع آموزش دستیاری روانپزشکی تحلیل شدند. منابع مورد اشاره عبارت بودند از کتب منبع آزمون دانشنامه تخصصی رشته روانپزشکی در سال 1393، مقالات مجلات ایرانی مورد استفاده در آموزش در 10 سال گذشته و مجلات خارجی مورد استفاده در 20 سال گذشته. یافته­ها: در مجموع، در متن کتب منبع، 153 بند و 9 جدول، و در مجلات 37 مقاله درباره­ معنویت و مطالب مرتبط با آن وجود داشت. در تحلیل کیفی متون، یافته­ها در 5 گروه و 20 زیرگروه دسته­بندی شدند که گروه­ها عبارت بودند از نگاه بنیادین به معنویت، نیاز به معنویت در سختی­ها، معنویت در درمان، معنویت به عنوان میانجی و معنویت منفی. نتیجه گیری: در حجم نسبتاً زیادی از منابع آزمون دانشنامه تخصصی رشته روانپزشکی در ایران به موضوع معنویت در روانپزشکی پرداخته شده است که نشان از اهمیت آن دارد. ولی اولاً این حجم نسبت به حجم کلی منابع بسیار اندک است و به علاوه، به دلیل پراکندگی و پنهان بودن آنها در لابه‎لای سایر مطالب یادگیری، آموزش و کاربردی کردن آنها با مشکل مواجه خواهد بود.